خیلی از افراد علاقمند به یادگیری و مطالعه هستند ولی روش های مطالعه و یادگیری موثر را نمی دانند. در این مقاله قرار است این روش ها و جواب سوال مهمی که خیلی از افراد در مراحل یادگیری و آموزش با آن درگیر هستند را بدهم.

آیا دانستن توانستن است؟

احتمالا شما هم ایین سوال را شنیده باشید، بنظر شما جواب این سوال و موفقیت انسان های موفقیت چه چیزی می باشد؟

سه دلیل وجود دارد که مردم نمی توانند مطالبی که یاد گرفته اند را به بهترین شکل بکار بگیرند. در ادامه سه دلیلی که باعث می شود آموختن علم و آگاهی به تنهایی نتواند ما را تبدیل به فردی موفق کند.

انباشتگی اطلاعات

افرادی زیادی که اهل آموزش و یادگیری هستند دائماً در حال انباشت اطلاعات هستند، ولی آیا این اطلاعات به تنهایی می تواند باعث رشد و موفقیت ما شود؟

جواب واضح و مشخص است، خیر!

چیزی که باعث می شود ما اندوخته ها و دانش خودمان را تبدیل مهارت یا موفقیت بکنیم فقط اقدام عملی است. ما باید یاد بگیریم با تکرار و مرور مطالبی که یاد گرفته ایم دانش کتاب ها، محصولات آموزشی، سمینارها را در زندگی جاری خود پیاده سازی کنیم. ساختار ذهن ما طوری شکل گرفته که بعد از خواندن یک کتاب یا دیدن یک محصول آموزشی باید با تکنیک تکرار فاصله دار آنها را در ذهن خود جا بندازیم و تبدیل به یک عادت کنیم.

یادم میاد زمانی که برای کنکور درس میخواندم پشت کتاب های گاج نوشته بود “بجای خواندن 30 کتاب، یک کتاب را 30 بار بخوانید” این قشنگترین جمله بود دوران تحصیلی خود آموختم. دقیقا اگر ما فلسفه “کمتر بخوان -بیشتر تکرار کن” ، را برای هر آموزشی پیاده سازی و استفاده کنیم قول می دهم در مدت زمان کوتاهی شما به موفقیت می رسید.

نگرش منفی

اکثر مردم ایران نسبت به یادگیری گارد دارند، دلیلش به نظر من برمی گردد به ساختار آموزشی نظام آموزش پرورش ما و بینش خانواده های ما. چون در زمانی که ما دانش آموز یا دانشجو بودیم فقط به ما مطالبی یاد دادند که به هیچ عنوان براساس ارزشهای انسانی ما و مهارت های مورد نیاز ما نبوده است، فقط بصورت تئوری یاد گرفته ایم و بدون کارایی خاصی. در خانواده هم که اصلا باوری به آموزش بغیر از درس هایمان نبوده است و جامعه که این بینش را به ما القا کرده که هرکسی ضعیف است باید آموزش ببیند!!!

شاهد نمونه آن، بحث روانشناسِ که هرکسی برای مشکل خود به روانشناس مراجعه کند می گوییم طرف دیوانه است. این نگرش ها و موارد دیگری باعث شده تا تمایلی به آموزش و یادگیری نداشته باشیم.

گوش کردن فعال

زمانی ما می توانیم باور و نگرش منفی خود نسبت به آموزش و یادگیری را تغییر دهیم که به روش اصولی ابتدا گوش دهیم.

گوش کردن فعال یعنی:

• بدون هیچ پیش داوری و قضاوت گوش کن.
• با نگرش آموختن و انگیزه و هیجان به دست آوردن اطلاعات جدید، به مطالب گوش کن.
• با توقعی مثبت، گوش کن.
• هنگام گوش کردن یادداشت برداری کن.
• با علاقه گوش کن.
• با نگرش “چگونه می توانم از این مطالب استفاده کنم؟” گوش کن.

همه این موارد به شما کمک می کند بهتر و موثرتر یاد بگیرید.

پیگیری و مرور نکردن

دلیل سومی که باعث می شود مطالب کتاب ها و آموزش ها برایمان موثر نباشد. مرور نکردن با فواصل زمانی مشخص است.

یک ضرب المثل روسی که میگه: تکرار مادر همه علم هاست. زیباست نه؟ این ضرب المثل میخواهد به ما یادآوری کند که یادآوری و تکرار خیلی مهم تر از یادگیری است!

وقتی همه ما مشتاق یادگیری هستیم یادمان می رود مطالب آموخته شده را دوباره مرور کنیم تا به اصطلاح ملکه ذهنمان شود.

فواصل زمانی مرور کردن

بعد از مطالعه و بررسی هایم به این نتیجه رسیدم بهترین زمان مرور دوباره مطالبی که یاد گرفته ایم می تواند بصورت زیر باشد:

1. یک ساعت بعد از یادگیری (اگر برایتان مقدور نبود از مرحله دوم شروع کنید)
2. یک روز بعد
3. یک هفته بعد
4. یک ماه بعد
5. یک سال بعد

شما اگر هر آموزشی یا کتابی را به این روش مرور کنید قول میدم استاد مرور و تکرار کردن می شوید و میزان یادگیری شما کاملا متفاوت خواهد بود!

بنظرم جواب درست سوال اصلی ابتدای مقاله را متوجه شده باشید. دانستن توانستن است اگر همراه با اقدام عملی و تکرار باشد نه فقط یادگیری.

روش های مطالعه موثر

افراد زیادی هستند که مطالعه موثر که در یادگیری و زمان آنها اثر گذار باشد را نمی دانند. در زیر به این روش ها اشاره می شود و شما می توانید با بررسی این موارد و پیاده سازی مواردی که برای شما موثر هست به این اهمیت برسید.

• تنظیم برنامه های مطالعه کردن
• تصمیم و تعهد به برنامه اجرایی خود
• مطالعه هدفمند در جهت علاقمندی های خود
• شناخت قبلی از کتاب، نویسنده، انتشاراتی، موضوع کتاب
• طرح سوال در زمان مطالعه فصل های کتاب : چرا این کتاب را باید بخوانم؟ به چه چیزی می خواهم برسم؟
• استفاده از قانون پومودورو: 25 دقیقه مطالعه متمرکز و 5 دقیقه استراحت
• حذف عوامل حواس پرتی
• نور و دمای اتاق مناسب مطالعه (اتاق خواب مناسب مطالعه نیست)
• یادداشت برداری حین مطالعه (بهتر است یادداشت برداری به روش مایندمپ و نقشه ذهنی باشد)

موانع مطالعه خوب و راههای غلبه بر آن

چهار مزیت در مطالعه

1. انعطاف و سرعت (مهارت تندخوانی)
2. درک و نگهداری در حافظه
3. تمرکز حواس
4. ارزش یابی انتقادی

شش مانع در مطالعه

1. کلمه خوانی
2. تلفظ کردن کلمه ها
3. دوباره خوانی غیرضروری
4. عدم توانایی جداسازی نکات اصلی و فرعی
5. مشکلات به یاد آوردن
6. نداشتن تمرکز حواس

تمرین عملی

بهترین زمان انجام تمرین مرور کردن همین الان است دقیقا بعد خواندن این مقاله!

یک کاغذ و قلم بردار و در یکی دو خط هر آنچه را که یاد گرفته اید در روی برگه بنویسید. همین روش یعنی یک نوع مرور.

تحقیقات علمی ثابت کرده است که زمانی که ما در حال یادگیری هستیم وقتی که مطالب را یادداشت می کنیم حتی اگر دوباره آن مطالب را مرور هم نکنیم در یادگیری ما بیشتر از زمانی هست که اصلا چیزی را یادداشت نکرده باشیم.

بخشی از مطالب این مقاله مربوط به کتاب دانستن توانستن است اثر کن بلانچارد می باشد.